Luke 4

Saataanɨ Kayaaꞌnanyai Jizaazarɨ yɨjɨwaala wiaꞌna yaamɨjɨ walapapalakya wiakebwinesɨ.

(Matɨyui 4:1-11; Maakɨ 1:12-13)

1Kurya Tewaanyai Jizaazarɨ yuneba wɨlamwaaidɨꞌnyɨ Aalya Jothanɨyavɨ yagalyaꞌmaꞌna yɨna yaka ayɨna kaanna wɨna. Sarevɨ aꞌmwamaayabanna Kurya Tewaanyai sahwarɨ yɨbwarɨdaakuna yadaaꞌnyɨ 2sai aꞌmwera mamwaalyɨgata dazaba mwaalɨna yadɨꞌnyɨ yɨrɨka aꞌmwe pwaraare sɨvɨla atɨraalya (40) bwodaaꞌnyɨyagaaꞌ Kotɨya Maryadei kayaaꞌnanyaꞌna yaamɨjɨ walapapalakɨna. Yaamɨjɨ walapapalakɨna yadaaꞌnyɨyagaaꞌ sai wapaaya aane kɨrɨꞌ pɨrɨꞌ tɨka manyɨ kyaꞌ dɨvidaaꞌnyɨ mɨjɨka wina. 3Mɨjɨka wina yadaaꞌnyɨ sagaaꞌ Kotɨya Maryadei wɨdɨna “Nabaai gɨmɨ ‘Gotɨyare Gawaalɨvaangeinyɨ daakajɨ,’ yɨ sɨla dazarɨ duthana! ‘Sɨlyaꞌgɨ bɨretɨya jɨmaꞌnana!’ ” 4Wɨdɨna kyaꞌ Jizaazai jaꞌnawɨdɨna “Bukuyaꞌ dara dɨnɨꞌ ‘Yune bɨretɨyaꞌnanyaꞌ saꞌ aꞌmwerɨ gaala yɨnɨga wɨjaavadeꞌ mɨka! (Aꞌmwerɨ kuryarɨ yɨvaimwagatheꞌ mɨꞌ!)’ ” 5Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ mugunya naangevɨna makilaawɨna yaka sareꞌ yɨmeꞌnyaꞌbɨꞌ Kwaakevakɨya maremwaaidɨvɨta kingɨyaraavɨne yuya sangɨ wibwarɨdaakuna. 6Yɨna yaka Kotɨya Maryadei wɨdɨna “Maremwaaidɨvɨta yuya dɨragɨnya daza gɨmɨnyɨ gɨzaavɨdeinyɨra. Dazahɨnɨngɨne byaanna dɨragɨnyajɨ gɨzaavɨdeinyɨ. Yuya gɨthɨwe daza nɨmɨre yuya mena yɨmaꞌnɨnɨkengɨra. Sareꞌna nɨmɨ ‘Aꞌmwe pwarɨ wɨjaavɨma!’ dɨwɨjaꞌ, yɨ nɨmɨ wɨjaavɨna yɨdeinyɨra. 7Nabaai gɨmɨ walarutaꞌnaꞌdɨzaigɨ nɨmɨnyɨ lotuya nyɨmaryɨjaigɨ sarevɨdaaꞌnyɨ yuya daza gɨmɨre yɨmaꞌnadengɨra.” 8Sara wɨdɨna kyaꞌ Jizaazai wɨrɨvɨkɨꞌna “Bukuyaꞌ dara dɨnɨꞌ

‘Gɨmɨ Naangerɨ gɨmɨre Gotɨyarɨ yɨlaaya nayaa dumarya!
‘Yune gave sahware wawɨnyanna nayaa lɨmwagaꞌna jɨtheigɨnyɨ.’ ”
9Wɨdɨna kyaꞌ Jeruzaalemɨna yɨbwarɨdaakuna yɨna yaka Gotɨyare Angevɨ yuna munya keꞌbevanna yɨlamarakaawɨna yaka wɨdɨna “Nabaai gɨmɨ ‘Gotɨyare Gawaalɨvaangeinyɨ daakajɨ,’ davadaasɨ kewɨnɨnna dɨthɨkwosɨka! 10Sareꞌ dareꞌnesɨ. Bukuyaꞌ dara dɨnɨꞌ

‘Gamɨre ejelɨyaraavɨ kudozɨ gɨmɨnyɨ nayaa gɨmaremwaaibɨꞌderera.’
11Nabaai

‘Sɨla pwai gɨmɨre sɨvɨlyarɨ nagɨmwinadɨka!
‘Sahwara kumɨre asajɨ maragɨlɨmwagapɨꞌderera.’
Sara dɨnɨkeꞌnesɨ.”
12Sara wɨdɨna kyaꞌ Jizaazai jaꞌnawɨdɨna “Yagaalyaꞌ dara dɨnɨꞌ ‘Gɨmɨ Naangerɨ gɨmɨre Gotɨyarɨ yaamɨjɨ minnera! Gotɨyare sɨmunyaꞌ waꞌdori yune gɨnnya sɨmunyavɨdaaꞌnyɨ sara minnera!’ Sara dɨnɨkesɨ.” 13Miꞌna wɨdɨna kyaꞌ Kotɨya Maryadei walapapalakya dala pɨnɨnnanya yaamɨjɨ mena yaka Jizaazarɨ yagalyaꞌmaꞌna yaka pɨgaaꞌnei yemwaaina yaꞌ.

Galɨli Jizaazai wawɨnyaꞌ mudɨꞌna yamaarakeꞌnesɨ.

(Matɨyui 4:12-17; Maakɨ 1:14-15)

14Kurya Tewaanyare dɨragɨnyavɨ Jizaazai Galɨlinei ayɨna wɨna yaꞌ. Sarevɨdaaꞌnyɨ gamɨnyɨne yagaalyaꞌ anga saba yuyaba yɨꞌnamaryaꞌ. 15Sarevɨ yuyagaaꞌ aꞌmweraavɨ kumɨre lotuangengɨ wɨjɨwaakɨna. Sara wɨjɨwaakɨna yadaaꞌnyɨ aꞌmwe yuyara gamɨnne yayaꞌ byaannakeꞌ munyaba makina yadɨvɨkɨ.

Naazaretɨ mwaalyara Jizaazarɨna “Aala!” desaꞌnesɨ.

(Matɨyui 13:53-58; Maakɨ 6:1-6)

16Jizaazai Naazaretɨnei kaanna wɨna. Sɨnnawɨ maalɨkegaaꞌ, sai anga naanga dazaba mwaalakelyɨ. Sara mwaalaka naanga yɨmaꞌnakelyɨ sahɨba. Sai yuyagaaꞌ yadevaaibɨꞌna kwazaakegaaꞌ lotuangevɨ wɨlaawɨna. Wɨlaawɨna yaka Gotɨyare yagaalyaꞌ tɨnna danganyaꞌnei daavɨna. 17Sarerɨ bukuya pɨropetɨya Aazaayai wɨjaakeꞌ dɨnɨkeꞌ wɨjaavɨna. Wɨjaavɨna kyaꞌ bukuyaꞌ maratɨlaayɨna yaka yagaalyaꞌ dara yɨdaꞌnɨkevɨ wanganna

18“Naangere Kuryai nɨmɨnyɨ nyɨmwaalɨka.
Sarevɨdaaꞌnyɨ gɨlyɨvɨꞌmaayaraavɨna yagaala tewaanyaꞌ wɨjɨwaakyaꞌneinyɨ
Welivananyaꞌ dɨngɨna nyadevɨ nɨmɨnyɨ nyɨdahɨlakakeinyɨ.
Kalavuzɨyaraavɨ dara wɨjɨwaakyaꞌneinyɨ nyɨmaryasaabakeinyɨ
‘Kalavuzɨwawɨnyavɨ yagalyaꞌmavapi kaanya dɨwila!’
‘Aꞌmwe tɨbɨnyaihi tɨnna ayɨna danganyɨla!’
Taanga yɨhyadeihi taanga saꞌ marasɨꞌnyaꞌneinyɨ
Nayaa tewaanyaihi yɨhɨmwaaihyaꞌneinyɨ nyɨdasaabakeinyɨ.
19Naangere tewaanyagaaꞌ na padaihasamaaryagaaꞌna wɨjɨwaakyaꞌneinyɨ.”
Sara tɨnna wanganna, wɨdɨna yaka
20bukuyaꞌ marabukuꞌna yaka maremwaalyarɨ ayɨna wɨjaavɨna yaka wɨjɨwaakyaꞌnei walamwaaina. Sarevɨ aꞌmwe yuya lotuangevɨ mwaaidapiyara tɨnnyaꞌ yune gave sahwarɨna yɨꞌbwaranganna yesalyɨ. 21Walamwaaina yaka sahwaraavɨ gaai wɨdɨna “Dahaasagaaꞌ Gotɨyare pɨkarya dazaꞌ yuna nebwina yɨmaꞌnɨwaka. Sarevɨ sarɨmɨ kadɨka mena wɨꞌnɨwaasagaaꞌ nebwina yɨmaꞌnɨwaka.” 22Sara wɨdɨna kyaꞌ sahwarɨne yayavɨ munyaba makidɨvɨꞌ yagaala nawɨꞌnya gamɨre maangikɨdaaꞌnyɨ wɨdakevɨna atɨka maruꞌnaꞌna yeva dɨnyɨna “Ai, aꞌmwe dazai Jozepɨyare kaimɨraayai midaaka!” 23Dɨnyɨna kyeꞌ sahwaraavɨ wɨdɨna “Naanga nebulyasɨ. Sarɨmɨ yagaala keꞌbaꞌnanya dathaꞌ dɨnyɨjideinyɨ ‘Dotaigɨ gɨmɨre kɨlaakejɨkɨ nayaa javadaꞌgainadeigɨnyɨ.’ Anga Kaapanɨyamɨ yagɨnyabaaibɨꞌna, sa kadɨka mena wɨꞌnongɨ nabaai gɨmɨre anga dava gɨmɨre kɨlaakejɨꞌbɨsaba avaala sahɨbaaibɨꞌna ja!” 24Sara wɨdɨna yaka wɨdɨna “Nebulyaꞌna yɨhɨthɨvanɨge. Gannya angeba pɨropetɨya aane pwai kware yagaalyavɨ kadɨka muꞌnyadɨvɨsarera. 25Yɨthaanyi, naanga nebulyavɨnyɨ. Yɨhɨthɨvanɨge. Pɨropetɨya Yɨlaajaregaaꞌ Yɨzɨrelɨ saba yaanyɨwaaka kwalaalya mwalyaasangɨra. Dazagaaꞌ kwarame dawaai daꞌ yaka lawe ata purɨdaaꞌnyɨ puꞌna wavɨlaꞌdaaꞌnyɨ nyɨla naangegaaꞌ yada burɨka mi yada anga yuyaba yuneba mɨjɨka naangeꞌ yɨmaꞌnyɨna yaakegaakɨra. 26Kɨrɨꞌ Yɨzɨrelɨdaaꞌnya yaanyɨwaaka pɨrɨyawɨnna Gotɨyai Yɨlaajarɨ mamaryaasɨ yɨna yaꞌ. Aawa. Sai Sarepaatɨ Saaithonɨ sɨmagɨnnerɨ yune menyabanyaꞌ yaanyɨwaaka pɨrɨvɨ mɨjɨkeꞌna wɨgaimwagyaꞌnerɨ maryaasɨna. 27Sabaaibɨꞌ Pɨropetɨya Yɨlaazare sahɨgaaꞌ Yɨzɨrelɨ saba aꞌmwe samatanaka kwalaalyara mwaalɨna yadapi kɨrɨꞌ sahwaraavɨ myavadaꞌgalawɨmwaaihi kyaaꞌ tewaanyara mimaꞌnyaasare. Aawa. Yune menyabanyarɨ Sɨrɨyadaaꞌnya Nemaanɨ sahwarɨ yavadaꞌgalawɨmwaaihɨna yaakelyɨ.” 28Jizaazai sara wɨdɨna kyaꞌ aꞌmwe yuyara lotuangevɨ mwaaleva yagaala savɨ kadɨka sara wɨꞌnyɨna yeva sɨnna tɨka yune davɨna. 29Sɨnna tɨka yune davɨna kwiaꞌ daavɨna yeva anga naanga saba mwasɨlaa maryaasɨna. Kumɨre anga naanga dazaba mugunya pɨrɨvɨ yɨlamannaawodɨꞌnyɨyaba. “Davaanyavɨ kewɨnɨ sahwarɨ lɨvaramaana!” deva sahwarɨ kumɨre anga yɨlamannadɨꞌnyɨya davaamaangebaarɨ kaanya makuna. 30Kaanya makuna kyeꞌ kɨrɨꞌ sahwai kumɨnyɨ tɨnnyaba pɨraaihɨꞌnyɨna yaka kaanya mena wɨna.

Jizaazai yɨmakerɨ maanga wɨdaasakeꞌnesɨ.

(Maakɨ 1:21-28)

31Sai Kaapanɨyamɨna walaawɨna. Anga naanga saꞌ Galɨli mannɨkesɨ. Walaawɨna yaka Juyaraavɨre kwazaakegaaꞌ wɨjɨwaakɨna yɨna. 32Sare savɨ sahwara kadɨka wɨꞌnyɨna yeva atɨka maruꞌnaꞌmuluna. Sai dɨragɨnya naangeꞌ kɨnɨnnakei wɨjɨwaakya nawɨꞌnyaꞌ wɨdakeꞌna atɨka maruꞌnaꞌmuluna. 33Lotuangevɨ aꞌmwe pwai mwaalɨna. Sahwarɨ yɨmakei wɨmwaaidɨꞌnyɨyalyɨ. Sai mwaalɨna yada jaka naanga danganna 34“Akai! Naazaretɨdaaꞌnyɨ Jizaazaigɨ, nemɨnyɨ gara yaꞌneigɨ bahɨneka? Nemɨnyɨ kayaaka neyɨgalyaꞌneigɨ bahɨneigɨ daaka? Gɨmɨnyɨna sɨmunya mena gyawɨꞌmwa. ‘Gɨmɨ Gotɨyare tewaanya nawɨꞌnyaangeigɨ daaka!’ yawɨꞌmwa!” 35Jaka sara danganna kyaꞌ kɨrɨꞌ Jizaazai maanga wɨdɨna “Yɨmakeigɨ maangeꞌ bɨpalaꞌgɨzɨ aꞌmwe sarɨ jahalyaꞌmakwona!” Sara maanga wɨdɨna kyaꞌ aꞌmweraayaba yɨmaka dazai aꞌmwe sarɨ kwaakewɨ yɨvatawakɨna yɨna yaka sarɨ kayaaka migalyɨ yaka sarɨ yagalyaꞌmakuna. 36Sara yagalyaꞌmakuna kyaꞌ aꞌmwe yuyara lɨka yɨwainɨgulɨna yadɨvɨꞌ kumɨ sara dara dɨnyɨna “Yagaala sasare saꞌ be yagaalavaka? Aꞌmwe naangeibɨsai dɨragɨnnakei yɨmakeraavɨ dɨragɨnna wɨdɨwakeꞌ sahwara kadɨka wɨꞌneva aꞌmweraavɨ yagalyaꞌmaveva kaanna wɨwaasarera.” 37Sarevɨdaaꞌnyɨ Jizaazarɨne yagaalya dazɨmagɨ anga yuneba yamarina yaꞌ.

Jizaazai kwalaalyaraavɨ tewaanya yavadaꞌgalakeꞌnesɨ.

(Matɨyui 8:14-17; Maakɨ 1:29-34)

38Sagaaꞌ Jizaazai daavɨna yaka lotuanga savɨ yagalyaꞌmaꞌna yaka Saaimonɨmɨre angevɨna wɨlaawɨna. Saaimonɨmɨre ganyaalɨmaangevɨ bɨꞌbɨꞌnalaayaꞌ wiadaaꞌnyɨyavɨ. Wɨlaawɨna kyaꞌ “Sahɨrɨvɨ wɨgaimwagana!” yawɨreva gamɨnyɨna yɨdaanganna. 39Yɨdaanganna kyeꞌ sahɨrɨyaba aya kɨba gaidavaabɨna yɨna yaka bɨꞌbɨꞌnalaaya saꞌ maanga wɨdɨna. Sareꞌ bɨꞌbɨꞌnalaaya saꞌ yagalyaꞌmakuna. Yuna sagaasagaaꞌ aꞌmwe dazaꞌ dɨkaaꞌna yɨna yaka kumɨnne wapaaya yovɨrawakɨna yaꞌ.

40Nyɨlyai gaai walakyagaaꞌ Juyaraavɨre kwazaakeꞌ mena yɨwawakegaaꞌ sawɨtɨrɨnyaburɨ aꞌmwe kwɨyaꞌmwanakera nalaaya dala nabinabinyajɨyaraavɨ sahwaryawɨnna makabɨna. Miꞌna makabɨna kyeꞌ sai gamɨre asaꞌ aꞌba yɨlakadaaꞌnyɨ aꞌmwe yuya sare saraavɨ tewaanya ayɨna yavadaꞌgaina. 41Nabaai yɨmakera aꞌmwe kwalaalyaraavɨ yagalyaꞌmaꞌdɨvɨꞌ yuna kaanna wɨna. Yɨmaka dazara jaka naanga danganna “Gɨmɨ Gotɨyare Gawaalɨꞌgɨnyɨra.” Sahwara sɨduꞌnaka dareꞌna yawɨꞌdɨvɨsaꞌna “Sai Kɨraazɨtɨyai daaka! Gotɨyai dahɨlakaka maryasaabakei daaka!” jaka sara danganna. Jaka danganna yadaapɨjɨ sahwai mayagaala wɨdɨna kyaꞌ sahwara maanga bɨpaina yeva kaanna wɨna.

(Maakɨ 1:35-39)

42Yɨrɨka gaai puꞌdaaꞌnyɨ anga saba yagalyaꞌmaꞌna yɨna yaka aꞌmwera mamwaalyɨgasɨmagɨnna kaanna wɨna. Kaanna wɨna kyaꞌ kwala bwaꞌnaanya sahwarɨna bɨrɨbɨrya yɨna yeva gamɨnyawɨnna yɨkuna. “Nemɨnyɨ neyagalyaꞌmavojɨ nawodɨka! Gamɨnyɨ dahalalɨmwagaana!” yawɨreva yɨkuna. 43Kɨrɨꞌ sahwai wɨdɨna “Gotɨyai maremwaaide yagaala tewaanyaꞌ anga naanga pɨbanyajɨ wɨjɨwaakɨma! Wawɨnya dazaꞌ yaꞌneinyɨ Gotɨyai nyɨdasaabakeinyɨ.” 44Sarei nabaai Juyaraavɨre lotuangengɨ yagaalyaꞌ wɨjɨwaakɨna yaꞌ.

Copyright information for BYR